Het is de Spoorwegen achteraf vaak verweten dat zij hebben meegewerkt aan de belangen van de Duitse bezetter, zoals het vervoeren van Joden naar de concentratiekamp en het wegvoeren van Nederlandse arbeidskrachten en kapitaalgoederen naar de Duitse industrie, en Duitse troepen en wapens door Nederland. Maar in 1944 zijn zij wel gaan staken.
Dit heeft grote gevolgen gehad.
Niet alleen voor de stakende gezinnen die nu geen ‘man in huis’ (want zij moesten onderduiken) en geen salaris meer hadden, maar voor het hele land! De Hongerwinter, die vooral het westen van Nederland trof, werd veroorzaakt door het transportprobleem en niet door een gebrek aan voedsel.
De spoorwegstaking van 1944 was een nationale staking van het Nederlandse spoorwegpersoneel, die duurde van september 1944 tot de bevrijding in mei 1945.
Na een oproep van Radio Oranje op 17 september 1944, met codebericht: “De kinderen van Versteeg moeten onder de wol”, legden 30.000 personeelsleden van de NS het werk neer.
Marie Anne Tellegen verzetsvrouw die naast de SD woonde op de Maliebaan, was actief betrokken bij de organisatie van de Spoorwegstaking van 1944. Zij zat in de leiding van het Nationaal Comité van Verzet.
De staking viel samen met het begin van Operatie Market Garden, de komst van geallieerden strijders. Het Nationaal Steun Fonds heeft een belangrijk deel van deze staking kunnen financieren.
Vanwege de staking moest het stakende personeel onderduiken en kregen zij geen salaris meer.
Hierdoor kwamen de gezinnen in de problemen.
Marie Anne Tellegen regelde dat zij geld kregen.
Nu komt het:
De kleindochter van de ‘bankier van het verzet’ – de oprichter van het Nationaal Steun Fonds – woont tegenwoordig in een van NS huizen.
En ik, Nicole, ken de vrouw die hier het geld kwam brengen als jong meisje. Chris de Leeuw.
https://www.rtvutrecht.nl/nieuws/3576089/chris-de-leeuw-97-bracht-in-de-oorlog-geld-naar-families-van-onderduikers-ze-wisten-niet-of-ik-vriend-of-vijand-was
In het artikel staat Tuindorp, maar Tuindorp was in die tijd geen Utrecht maar hoorde bij de gemeente Maartensdijk. Tuindorp behoort sinds 1 januari 1954 tot de gemeente Utrecht. Daarbij geldt onze wijk, de Tuinwijk, als de wijk waar destijds veel spoorwegpersoneel woonde.
Grote kans dat Chris de Leeuw hier vroeger geld kwam langsbrengen dat ook wel ‘roggebroodje’ werd genoemd omdat een stapel biljetten ingepakt het formaat van een roggebroodje had.
Chris de Leeuw (1925) is in dit werk gerold omdat Bep Twaalfhoven bij haar aan de deur stond.
Bep Twaalfhoven (1918-1993) woonde destijds ook aan de Maliebaan. Ze kende Chris nog niet, maar kende wel de neef van Chris, Alphons de Leeuw van hun schooltijd op het Bonifatius.
Voor zover we weten staat Bep Twaalfhoven niet bekend als verzetsvrouw, maar de laatste tijd is er veel aandacht voor de vrouwen van het verzet. Ze werden afgedaan als ‘koeriersters’ en alle eer ging naar de mannen. Nu zien we dat de vrouwen een veel grotere bijdrage hadden dan we altijd aannamen. Trouw heeft daar afgelopen jaar (2023) veel aandacht aan besteed.
Dit zou ook kunnen gelden voor Bep Twaalfhoven die later aan Chris heeft verteld dat ze vaak groepen mensen in haar huis kreeg als zijnde ‘katholieke bijeenkomsten’ maar zo makkelijk in oorlogstijd ook de verzetsbesprekingen kon huisvesten. Onder de neus van de Duitsers bleek vaak de veiligste plek.