De daad van verzet van Jonasse


Op de Melis Stokestraat 8 woonde de familie Jonasse; Theo met zijn vrouw Jansje en 2 zonen Theo en Jan, die evenals hun vader bij de Nederlandse Spoorwegen werkten. Er ging het verhaal dat Theo Jonasse in het verzet zat, maar het blijkt een daad van verzet te zijn geweest, zonder al te veel gevolgen. Wat is er gebeurd?


Volgens P.W. van Rossum, toen jong en ondergedoken op de Willem Arntszkade, hadden de Duitsers van Jonasse geëist dat hij een goederentrein klaar moest hebben met bestemming Vught. Vught was het strafkamp waar alle recalcitrante en weigerachtige lieden heen werden gestuurd om daar tot de ‘orde’ te worden geroepen. Dat wil dus zeggen ranselpartijen en zwaar lichamelijk werk zonder eten. Daar moesten de studenten heen om murw gemaakt te worden, dat hadden ze Jonasse er meteen maar bij verteld.

Waarschijnlijk was de aanleiding daarvoor de studentenrazzia van 6 februari 1943. Dit gebeurde naar aanleiding van de liquidatie van Hendrik Seyffardt, een Nederlandse generaal die collaboreerde met de Duitsers. Seyffart gaf voor zijn sterven aan te zijn neergeschoten door een student. Naar aanleiding daarvan werden zo’n 600 studenten opgepakt en naar Kamp Vught gevoerd. Ongeveer 150 van hen werden later naar Duitsland gedeporteerd.

En toen, voor het eerst was Jonasse fier en recht overeind uit z’n stoel opgerezen en had kort en bondig gezegd dat hij dat verdomde… dat hij zelf zonen had en dat hij onder geen enkel beding wilde meewerken dat die jongens als misdadigers naar dat kamp zouden worden gestuurd. De heren moesten dan zelf maar zien waar ze die trein vandaan gingen halen en ze moesten hèm dan maar arresteren, maar hij zou aan dat smerige werk geen poot uitsteken!
Dat was klare taal en even leek het erop dat de Duitsers geïntimideerd waren door de felle uitval van Jonasse. Maar die trein moest en zou er komen, en wel de volgende morgen en toen werd de heer Jonasse zonder vorm van proces uit z’n ambt ontzet en kon vertrekken tot nader order… ze zouden het zelfwel opknappen. Toch had één van die lui even later tegen Jonasse gezegd dat hij best begrip kon opbrengen voor diens houding, maar… „Befehl is Befehl… herr Jonasse!”
Tot z’n verbazing hadden ze hem op vrije voeten gelaten… ze bleken ergens toch respect voor hem te hebben.

Omdat de kans bijzonder groot was dat de Gestapo nog dezelfde nacht ook Jan en Theo zouden ophalen zijn de twee jongens ondergedoken , ook op de Willem Arntszkade. Maar het was loos alarm. Het bleek niet nodig.

Bron